In de voorgaande stappen heb je geleerd hoe je je op informatie kunt oriënteren en hoe je informatie kunt vinden. De volgende stap is het beoordelen van de gevonden informatie. Om dit te kunnen doen moet je een tekst (snel) kunnen begrijpen en kritisch kunnen lezen. Je kunt hiervoor gebruik maken van verschillende leesstrategieën:
Leesstrategieën
Teksten begrijpen is een complex proces: je moet voorspellen waar de tekst over gaat, conclusies trekken uit wat je hebt gelezen en in staat zijn het standpunt van de schrijver te herkennen. Leesstrategieën kun je tijdens het lezen gebruiken, maar ook ervoor en erna.
Voor het lezen:
Tijdens het lezen:
Na het lezen:
Welke leesstrategieën ga je gebruiken? Bedenk eerst waarom je een bepaalde tekst leest. Lees je voor je plezier? Lees je omdat je op zoek bent naar details? Of wil je alleen een overzicht krijgen van de tekst en wil je de belangrijkste conclusies van de auteur weten? Voor elk leesdoel heb je verschillende strategieën nodig. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je de hele tekst moet lezen voor specifieke details, maar je hoeft niet de hele tekst te lezen als je de conclusies van de tekst wilt weten. Hieronder volgen een aantal voorbeelden van leesstrategieën:
NB: Een academische samenvatting is niet hetzelfde als een abstract. Een abstract is een beknopte weergave van de belangrijkste resultaten en conclusies van een onderzoek. Kenmerkend voor een academische samenvatting is dat deze laat zien wat de (argumentatie-)structuur van de tekst is, het inhoudelijke raamwerk van de redenering.
Het is goed mogelijk dat je onbekende woorden en begrippen moet opzoeken, want het doel is zoveel mogelijk de exacte betekenis van bepaalde stukken tekst te achterhalen. Andere doelen zijn: de kern van de tekst begrijpen, grammatica en woordenschat verbeteren, kritisch denken ontwikkelen, conclusies trekken en hoofdgedachten identificeren.
Extensief lezen
Bij extensief lezen lees je een langer stuk tekst met als doel de leesvaardigheid en leessnelheid te verbeteren. Lezers gaan daarom op zoek naar makkelijke en interessante teksten, met slechts een paar onbekende woorden. Het is niet belangrijk om elk woord afzonderlijk te begrijpen, maar het is belangrijker om de tekst in grote lijnen te begrijpen. Extensief lezen geeft je de kans om veel materiaal te lezen en dat zal ook je leessnelheid en leesvaardigheid beïnvloeden.
Wat is kritisch lezen?
Het woord ‘kritisch’ betekent dat je de ideeën in een tekst niet zomaar voor lief neemt, maar dat je de gepresenteerde bewijzen en argumenten evalueert. Je kritische leesproces begint met de veronderstelling dat teksten niet neutraal zijn, maar de lezer op de een of andere manier proberen te beïnvloeden en zelf beïnvloed zijn door de overtuigingen, attitudes en cultuur van de schrijver. Dit proces omvat vaak het identificeren van de overtuigingen en meningen van de auteur zoals die in de tekst tot uitdrukking komen en het begrijpen hoe deze de boodschap beïnvloeden. Wanneer je weet welke delen van de tekst het belangrijkst zijn, welke delen meer of minder overtuigend zijn voor jouw doel, of welke delen het meest controversieel zijn, dan ben je kritisch bezig met de tekst. Een volgende stap zou zijn de tekst in verband te brengen met je eigen bestaande kennis en overtuigingen.
Kortom, kritisch lezen houdt in dat je een extra (mentale) stap zet na het begrijpen van een tekst, zodat je in staat bent de tekst te evalueren, conclusies te trekken en gevolgtrekkingen te maken. Kritisch lezen is effectief gebruik maken van analyse en het combineren van je eigen kennis en overtuigingen met de ideeën in de tekst om te leren van de passage.
Het is belangrijk om kritische leesvaardigheden te ontwikkelen. Veel teksten zijn overtuigender dan je op het eerste gezicht zou denken. In het geval van een advertentie of een krantencolumn ligt het voor de hand dat deze erop gericht zijn de lezer van een bepaald standpunt te overtuigen. Maar ook een nieuwsbericht wil ons ervan overtuigen dat het gepresenteerde verhaal waar is, een literaire tekst wil ons overtuigen dat de personages en plaatsen echt zijn en dat ze onze eigen ervaringen weerspiegelen. Zelfs academische onderzoeksrapporten zijn overtuigend in die zin dat de schrijvers proberen ons ervan te overtuigen dat de conclusies van het rapport betrouwbaar zijn.
Bronnen:
Introductie - Academisch lezen - LibGuides at Tilburg University (uvt.nl)
Academische samenvatting - Schrijfwijzer voor Moderne Talen - LibGuides at Utrecht University (uu.nl)
Wetenschappelijke informatie - Alle Disciplines - Onderzoeksvaardigheden - Basis - LibGuides at VU Amsterdam
Wanneer je zoekactie relevante resultaten heeft opgeleverd, zul je deze niet zo snel gaan evalueren. Maar wat als je zoekactie onvoldoende of geen relevante informatie heeft opgeleverd? In dat geval zul je kritisch naar je zoekactie moeten kijken en kun je deze aanpassen. Je kunt je zoekactie aanpassen door specifieker of juist breder te gaan zoeken.
NB: de perfecte zoekactie bestaat niet. Het kost tijd en verschillende zoekacties om voldoende relevante bronnen te vinden.
Om bronnen te beoordelen op relevantie en betrouwbaarheid kun je onderstaande criteria gebruiken:
Relevantie
Informatie is relevant wanneer deze bijdraagt aan de beantwoording van je onderzoeksvraag. Je beoordeelt de gevonden informatie op basis van inhoud, niveau en actualiteit. Stel jezelf hierbij de volgende vragen:
Wanneer je op wetenschappelijk niveau literatuuronderzoek doet naar sustainable tourism zal een artikel uit de National Geographic niet het vereiste kwaliteitsniveau hebben. Je hebt in dit geval wetenschappelijke publicaties nodig.
Welke publicaties het meest geschikt zijn, hangt af van je informatiebehoefte. Wanneer je bijvoorbeeld actuele, diepgaande informatie over een onderwerp nodig hebt, kun je beter recente artikelen raadplegen dan een handboek.
Heb je geen relevante informatie over het hoofd gezien en heb je alle geselecteerde meningen meegewogen? Helemaal volledig zijn is doorgaans niet mogelijk en is in dit stadium van je studie ook (nog) niet nodig.
Het begrip 'actueel' duidt doorgaans op recente gebeurtenissen of ontwikkelingen. Om vast te stellen of informatie actueel is, kijk je of de verstrekte gegevens nog corresponderen met de huidige situatie. Een ouder boek of artikel kan nog steeds actueel zijn.
Meestal is het belangrijk om actuele informatie te vinden, maar niet altijd. Het belang van dit criterium hangt af van je onderzoeksvraag.
Betrouwbaarheid
Het gaat hier om de mate waarin je erop kunt vertrouwen dat de informatie klopt. In hoeverre is de informatie geloofwaardig? In hoeverre is de informatie objectief? Bij het beoordelen van de betrouwbaarheid van informatie let je op de volgende aspecten:
Autoriteit
Juistheid
Objectiviteit
Controleerbaarheid
Om informatie te beoordelen kun je gebruik maken van de CRAAP-test. Dit is een handige checklist om de kwaliteit van je informatie(bronnen) te beoordelen. De Hogeschool Rotterdam heeft een Nederlandstalig formulier gemaakt. Door dit in te vullen kun je een goed beeld kunt krijgen van de betrouwbaarheid van de bronnen, die je hebt gevonden:
CRAAP invulformulier Hogeschool Rotterdam
Onder stap 1: Waarde van informatie heb je al informatie gekregen over nepnieuws. Lees dit onderdeel nog eens door. Wil je er nog meer over weten? In BUas Library vind je verschillende publicaties over dit onderwerp. Hieronder vind je een overzicht met aanbevolen titels:
Fact vs. Fiction
by
Help students discern fact from fiction in the information they access not only at school but in the devices they carry in their pockets and backpacks. The advent of the 24-hour news cycle, citizen journalism and an increased reliance on social media as a trusted news source have had a profound effect not only on how we get our news, but also on how we evaluate sources of information, share that information and interact with others in online communities. When these issues are coupled with the "fake news" industry that intentionally spreads false stories designed to go viral, educators are left facing a new and challenging landscape. This book will help them address these new realities, providing strategies and support to help students develop the skills needed to effectively evaluate information they encounter online. The book includes: Instructional strategies for combating fake news, including models for evaluating news stories with links to resources on how to include lessons on fake news in your curricula. Examples from prominent educators who demonstrate how to tackle fake news with students and colleagues. A fake news self-assessment with a digital component to help readers evaluate their skills in detecting and managing fake news. A downloadable infographic with mobile media literacy tips. The companion jump start guide based on this book is Fighting Fake News: Tools and Strategies for Teaching Media Literacy. Audience: K-12 educators
The Psychology of Fake News
by
This volume examines the phenomenon of fake news by bringing together leading experts from different fields within psychology and related areas, and explores what has become a prominent feature of public discourse since the first Brexit referendum and the 2016 US election campaign. Dealing with misinformation is important in many areas of daily life, including politics, the marketplace, health communication, journalism, education, and science. In a general climate where facts and misinformation blur, and are intentionally blurred, this book asks what determines whether people accept and share (mis)information, and what can be done to counter misinformation? All three of these aspects need to be understood in the context of online social networks, which have fundamentally changed the way information is produced, consumed, and transmitted. The contributions within this volume summarize the most up-to-date empirical findings, theories, and applications and discuss cutting-edge ideas and future directions of interventions to counter fake news. Also providing guidance on how to handle misinformation in an age of "alternative facts", this is a fascinating and vital reading for students and academics in psychology, communication, and political science and for professionals including policy makers and journalists.
Beyond Fake News
by
The world is swimming in misinformation. Conflicting messages bombard us every day with news on everything from politics and world events to investments and alternative health. The daily paper, nightly news, websites, and social media each compete for our attention and each often insist on a different version of the facts. Inevitably, we have questions: Who is telling the truth? How would we know? How did we get here? What can we do?　 Beyond Fake News answers these and other queries. It offers a technological and market-based explanation for how our informational environment became so polluted. It shows how purveyors of news often have incentives to mislead us, and how consumers of information often have incentives to be misled. And it chronicles how, as technology improves and the regulatory burdens drop, our information-scape becomes ever more littered with misinformation. Beyond Fake News argues that even when we really want the truth, our minds are built in such a way so as to be incapable of grasping many facts, and blind spots mar our view of the world. But we can do better, both as individuals and as a society. As individuals, we can improve the accuracy of our understanding of the world by knowing who to trust and recognizing our limitations. And as a society, we can take important steps to reduce the quantity and effects of misinformation.
Fake News
by
New perspectives on the misinformation ecosystem that is the production and circulation of fake news.What is fake news? Is it an item on Breitbart, an article in The Onion, an outright falsehood disseminated via Russian bot, or a catchphrase used by a politician to discredit a story he doesn't like? This book examines the real fake news- the constant flow of purposefully crafted, sensational, emotionally charged, misleading or totally fabricated information that mimics the form of mainstream news. Rather than viewing fake news through a single lens, the book maps the various kinds of misinformation through several different disciplinary perspectives, taking into account the overlapping contexts of politics, technology, and journalism. The contributors consider topics including fake news as "disorganized" propaganda; folkloric falsehood in the "Pizzagate" conspiracy; native advertising as counterfeit news; the limitations of regulatory reform and technological solutionism; Reddit's enabling of fake news; the psychological mechanisms by which people make sense of information; and the evolution of fake news in America. A section on media hoaxes and satire features an oral history of and an interview with prankster-activists the Yes Men, famous for parodies that reveal hidden truths. Finally, contributors consider possible solutions to the complex problem of fake news-ways to mitigate its spread, to teach students to find factually accurate information, and to go beyond fact-checking. Contributors Mark Andrejevic, Benjamin Burroughs, Nicholas Bowman, Mark Brewin, Elizabeth Cohen, Colin Doty, Dan Faltesek, Johan Farkas, Cherian George, Tarleton Gillespie, Dawn R. Gilpin, Gina Giotta, Theodore Glasser, Amanda Ann Klein, Paul Levinson, Adrienne Massanari, Sophia A. McClennen, Kembrew McLeod, Panagiotis Takis Metaxas, Paul Mihailidis, Benjamin Peters, Whitney Phillips, Victor Pickard, Danielle Polage, Stephanie Ricker Schulte, Leslie-Jean Thornton, Anita Varma, Claire Wardle, Melissa Zimdars, Sheng Zou
Factfulness
by
INSTANT NEW YORK TIMES BESTSELLER "One of the most important books I've ever read--an indispensable guide to thinking clearly about the world." - Bill Gates "Hans Rosling tells the story of 'the secret silent miracle of human progress' as only he can. But Factfulness does much more than that. It also explains why progress is so often secret and silent and teaches readers how to see it clearly." --Melinda Gates "Factfulness by Hans Rosling, an outstanding international public health expert, is a hopeful book about the potential for human progress when we work off facts rather than our inherent biases." - Former U.S. President Barack Obama Factfulness: The stress-reducing habit of only carrying opinions for which you have strong supporting facts. When asked simple questions about global trends--what percentage of the world's population live in poverty; why the world's population is increasing; how many girls finish school--we systematically get the answers wrong. So wrong that a chimpanzee choosing answers at random will consistently outguess teachers, journalists, Nobel laureates, and investment bankers. In Factfulness, Professor of International Health and global TED phenomenon Hans Rosling, together with his two long-time collaborators, Anna and Ola, offers a radical new explanation of why this happens. They reveal the ten instincts that distort our perspective--from our tendency to divide the world into two camps (usually some version of us and them) to the way we consume media (where fear rules) to how we perceive progress (believing that most things are getting worse). Our problem is that we don't know what we don't know, and even our guesses are informed by unconscious and predictable biases. It turns out that the world, for all its imperfections, is in a much better state than we might think. That doesn't mean there aren't real concerns. But when we worry about everything all the time instead of embracing a worldview based on facts, we can lose our ability to focus on the things that threaten us most. Inspiring and revelatory, filled with lively anecdotes and moving stories, Factfulness is an urgent and essential book that will change the way you see the world and empower you to respond to the crises and opportunities of the future. --- "This book is my last battle in my life-long mission to fight devastating ignorance...Previously I armed myself with huge data sets, eye-opening software, an energetic learning style and a Swedish bayonet for sword-swallowing. It wasn't enough. But I hope this book will be." Hans Rosling, February 2017.
Een belangrijk hulpmiddel tijdens het doen van literatuuronderzoek is een logboek, waarin je de de uitwerking en de voortgang van je onderzoek noteert. In het logboek beschrijf je ook de afwegingen die je rondom jouw search maakt. Dit is zeker voor later handig: je weet waarom je welke keuzes hebt gemaakt. Daarnaast is dit een verantwoording van jouw zoekstrategie. Gebruik hiervoor een (Word / Excel)document, met daarin bijvoorbeeld de volgende onderdelen:
Doel van het bijhouden van een logbboek: