Toolbox Informatievaardigheid

Relevantie
Informatie is relevant wanneer deze bijdraagt aan de beantwoording van je onderzoeksvraag. Je beoordeelt de gevonden informatie op basis van inhoud, niveau en actualiteit. Stel jezelf hierbij de volgende vragen:

• Beantwoordt de informatie mijn onderzoeksvraag?
• Sluit de kwaliteit en het niveau van de informatie aan bij mijn vraag- en doelstelling?

Wanneer je op wetenschappelijk niveau literatuuronderzoek doet naar sustainable tourism zal een artikel uit de National Geographic niet het vereiste kwaliteitsniveau hebben. Je hebt in dit geval wetenschappelijke publicaties nodig.

Welke publicaties het meest geschikt zijn, hangt af van je informatiebehoefte. Wanneer je bijvoorbeeld actuele, diepgaande informatie over een onderwerp nodig hebt, kun je beter recente artikelen raadplegen dan een handboek.

Heb je geen relevante informatie over het hoofd gezien en heb je alle geselecteerde meningen meegewogen? Helemaal volledig zijn is doorgaans niet mogelijk en is in dit stadium van je studie ook (nog) niet nodig.

Het begrip 'actueel' duidt doorgaans op recente gebeurtenissen of ontwikkelingen. Om vast te stellen of informatie actueel is, kijk je of de verstrekte gegevens nog corresponderen met de huidige situatie. Een ouder boek of artikel kan nog steeds actueel zijn.

Meestal is het belangrijk om actuele informatie te vinden, maar niet altijd. Het belang van dit criterium hangt af van je onderzoeksvraag.

Betrouwbaarheid
Het gaat hier om de mate waarin je erop kunt vertrouwen dat de informatie klopt. In hoeverre is de informatie geloofwaardig? In hoeverre is de informatie objectief? Bij het beoordelen van de betrouwbaarheid van informatie let je op de volgende aspecten:

Autoriteit

• Wat weet je over de auteur? Is hij een autoriteit? Een erkende auteur in zijn vakgebied? Is hij door anderen geciteerd? Voor welke organisatie werkt hij?
• Wat weet je over de organisatie? Een publicatie van een gerespecteerde, bekende organisatie is over het algemeen betrouwbaarder dan die van een vage stichting met dubieuze of onduidelijke doelstellingen.
• Is er sprake van sponsoring van auteur of organisatie? Sponsoring hoeft geen probleem te zijn, maar houd goed in de gaten dat er commerciële belangen mee kunnen spelen.
• Is er sprake van kwaliteitsbeoordeling? Zo ja, is er een redactie? Zijn artikelen 'ge-peer-reviewed'?  Bij peer review is er sprake van een grote mate van betrouwbaarheid omdat verschillende deskundigen/wetenschappers de tekst, voordat tot publicatie is overgegaan, al kritisch hebben beoordeeld.

Juistheid

• Kloppen de als feiten gepresenteerde gegevens? Ga na of ze ondersteund worden door informatie uit andere bronnen.
• Worden meningen onderbouwd met feiten?

Objectiviteit

• Wat is het doel van de informatie? Is het doel in de eerste plaats informeren, of probeert de auteur juist vooral de lezer van zijn/haar eigen standpunt te overtuigen? (Denk aan opinievorming, propaganda, etc.)
• Gaat het om (harde) feiten of meningen?
• Wordt het onderwerp van meerdere kanten belicht?

Controleerbaarheid

• Is er sprake van bronvermelding?
• Wat is de kwaliteit van de vermelde bronnen?
• Is na te gaan of de verstrekte informatie juist en volledig is?